Kamen u bubregu , bez obzira na dimenzije, koje ne prelaze čak ni nekoliko milimetara izaziva jake bolove. Pojava kamenca se tretira kao jedan od češćih zdravstvenih problema, i najčešće je vazana uz kvalitet vode, način ishrane, genetiku, polimorfne tegobe dijabetičara…Postoji mogućnost i da bubrežni kamenac ne izaziva apsolutno nikakve simptome, pa se ponekad otkrije i tokom ultrazvučnog pregleda koji je indiciran usljed nekih drugih zdravstvenih tegoba. Ipak, kod kamenca je mnogo češća upravo uznemirujuća bolnost. Urolitiasis je formiranje kamena na bilo kojem mjestu u bubregu ili u mokraćnim putevima. Simptomatska uroloitijaza (pojava bolova) je češća kod muškaraca nego kod žena.Pored faktora rizika i različitih bolesti, za formiranje kamena važna je i ishrana. Danas postoje posebne dijete skoro za svaku vrstu bubrežnog kamenca, koje se primjenjuju da bi se smanjio unos hrane sa nekom od komponenti kamena. Formiranje kamena u bubregu često se desi u toku nekoliko sedmica ili mjeseci ili još češće više mjeseci i godina prije nego budu dijagnosticirani (ultrazvuk). Podaci govore da skoro je skoro kod 80% pacijenata kamen lokaliziran u jednom bubregu. Najčešće se javljaju u bubrežnoj karlici, bubrežnim čašicama ili mokraćnoj bešici.
Kamen je malih dimenzija i to od 3 – 5 mm i može biti okrugao ili ježast. Ukoliko se ne liječi može da se formira i tkz. koralni kamen, koji ispunjava čitav bubreg i koji može da zaustavi rad i uništi čitav bubreg. Takođe, bubrežni kamen može razoriti bubreg i formirati hidronefrozu bubrega (šupljina u bubregu). Manji kamenčići prelaze u ureter i izazivaju jake bolove, a ježasti sijeku kanale i izazivaju pojavu krvi u mokraći (hematuria). Ove pojave su često praćene i infekcijama u mokraćnim kanalima (UTI). Ponovno pojavljivanje kamena (recurencija) u bubregu poslije uspješnog liječenja deševa se kod 30-50% pacijenta u toku pet godina.
Pokretanje kamena izaziva iznenadni i jak bol u bubregu, koji se često širi prema naprijed, ovisno o smještaju kamena u urinarnom sistemu. Kada se kamen zaglavi u početnome dijelu uretera (mokraćovod) onda je bol u prednjem dijelu stomaka u polje od pupka i 12-tog rebarnog luka, a ponekada je praćen manjim bolom u leđima. Ako je kamen lokaliziran u ureteru na mjestu ulaska u bešiku bol je često u malom stomaku (iznad pubične kosti), lijevo ili desno. Ovaj bol se često može pomiješati sa napadom slijepog crijeva i zato je oko 10% ovakvih napada često operisano kao prslo slijepo crijevo. Bol je često praćen mukom i/ili povraćanjem, a nekada se javlja i temperatura.
Bol je tipa kolike, tj. bolovi se pojačavaju i smanjuju u kratkim vremenskim intervalima i bolesnik se često premješta sa jedne na drugu stolicu i nigdje ne može da se smiri. Takođe, postoji osjetljivost te bubrežne lože na bimanualnu palpaciju (pritiskanje sa dvije ruke) kao i znaci infekcije.Fizičkim pregledom se nalazi osjetljivost bubrežne lože zbog opstrukcije kanala i infekcije. Rade se analiza urina, uree i kreatininai ultrazvučni pregled. Pored toga, anamneza može pomoći u dijagnozi kamena bubrega. UZ može dokazati sve vrste kamena u bubregu i početnom ureteru kao i u mokraćnoj bešici. Za dokazivanje kamena u ureteru koristi se rentgen.Liječenje kamena bubrega može biti operativno i konzevativno ili upotrebom specijalnih endoskopsko – uroloških metoda ili razbijanjem kamena hidrauličnim ili piezotalasima. Bol, muka i povraćanje se liječe analgeticima i NSAID (non-steroid anti-inflamatornim lijekovima) i to češće injekcijama ili infuzijama.
Ako je prisutna infekcija ona se pak liječi antibioticima, a na osnovu nalaza urinokulture. Kada se smire simptomi analgeticima i antibioticima, odstranjuje se kamen iz urinarnog sistema. Nekada se kamen sam izbaci uz pomoć lijekova, a u nekim slučajevima se mora primjeniti operacija da se izvadi kamen ili odstranjivanje kamena posebnim urološkim instrumentima. Razbijeni ili usitnjeni dijelovi kamena se opet moraju izbaciti putem mokraćnih kanala. Nekada je i njihovo izbacivanje praćeno napadima bolova i tada se opet moraju davati lijekovi u obliku injekcija ili infuzija da bi se evakuisali sitniji kamenčići i pijesak nastao razbijanjem kamena.
Ove metode liječenja se zovu van-tjelesno talasno razbijanje kamena ili extracorporal shock wave lithotrispsy (ESWL). Ovi savremeni aparati, koji se koriste za razbijanje kamena u bubregu (ESWL-piezo mašine) se takođe mogu koristiti za razbijanje kamena i u žuči ili početnim dijelovima žučnih puteva.Unos dosta tečnosti, redovni ultrazvučni pregledi, pravilna ishrana, praćenje liječničkih uputstava, mogu zaista mnogo pomoći, ali i olakšati pacijentu.
